Nieuwsbrief 1 april 2014

Het was geweldig leuk om zo veel positieve reacties te ontvangen na de lancering van Schrijfexpressie. Natuurlijk was het best spannend. Ik was reuze benieuwd naar de reacties over het concept, de website, de foto’s, de eerste nieuwsbrief… en als alles dan zo goed uitpakt, kan een mens alleen maar blij zijn.

Een veelgehoorde vraag is: “Hoe kom je aan dat idee?” Tja, het is een optelsom van ervaringen en inzichten. Zo is het idee van de eerste stap van het traject, de schrijfanalyse, gebaseerd op mijn eigen ervaringen.

Lees bijvoorbeeld eens deze vier quotes:

  • “Jij bent geen echte zakenvrouw, daar ben je veel te bescheiden voor”.
  • “Jij bent zo op en top zakenvrouw, je straalt echt iets uit”.
  • “Je moet niet altijd zo impulsief handelen; denk eens goed na voor je iets zegt of doet, in plaats van je door je enthousiasme te laten leiden”.
  • “Durf nou eens gewoon spontaan ‘ja’ te zeggen, in plaats van alles te wikken en te wegen”.

Zo op het oog gaat het hier steeds om tegenstellingen. Toch zijn dit beschrijvingen van één persoon! Ja, je begrijpt het al: dit gaat allemaal over mij. Die schijnbare tegenstellingen zitten besloten in mijn gedrag. Hoe dat precies zit, heb ik ontdekt toen ik een gedrag- en drijfverenanalyse maakte. Het was voor mij een openbaring om eindelijk te begrijpen waarom ik ben zoals ik ben. En waarom ik bij de een anders overkom dan bij de ander. Ik schrijf daarover meer in het artikel van deze nieuwsbrief.

Inzicht in het eigen gedrag en de eigen drijfveren helpt je bij (onder andere) het ontwikkelen van een communicatiestijl die echt bij jou past. Vandaar dat ik de gedrag- en drijfverenanalyse heb opgenomen als onderdeel van de eerste stap van Schrijfexpressie.

Artikel: Gedrag en communicatiestijl

De gedragsanalyse waarmee ik werk is gebaseerd op de DISC-theorie. In deze theorie gaan we uit van een indeling in vier ‘typen’ mensen. We onderscheiden denkers en voelers. De denkers zijn mensen die vooral taakgericht bezig zijn, de voelers zijn meer mensgericht. Een ander onderscheid is direct of indirect. Indirecte of introverte mensen halen hun energie uit afzondering en privacy, directe of extraverte mensen halen hun energie juist uit contacten met anderen. Als we dat op twee assen uitzetten, krijgen we vier kwarten. Elk kwart staat voor een gedragstype.

 

De verticale as maakt een scheiding tussen introvert en extravert, de horizontale as tussen denken en voelen. De vier kwarten zijn ingekleurd en voorzien van een letter. Als we in het rode vlak beginnen en met de klok meelezen, dan staat daar DISC. Zo komt deze theorie aan de naam! De letters staan voor:

  • D = dominant, een extraverte (directe) denker (taakgericht)
  • I = invloed, een extraverte (directe) voeler (mensgericht)
  • S = stabiel, een introverte (indirecte) voeler (mensgericht)
  • C = conformiteit of consciëntieus, een introverte (indirecte) denker (taakgericht).

disc-maakbaankleurenHet grootste gevaar bij de DISC-theorieën is dat we mensen in een hokje plaatsen, maar dat kan en mag niet. Ieder mens heeft namelijk een combinatie van deze vier stijlen in zich. Dat maakt het allemaal veel complexer en zeer specifiek voor de persoon over wie de analyse gaat. Een gedragsanalyse geeft een grafiek waarin de score per gedragstype (kleur) tot uitdrukking komt. Hoge scores zijn net zo belangrijk als lage scores. Alle scores samen geven inzicht in de gedragsstijl van iemand. In de volgende afbeelding staan twee grafieken naast elkaar uit een voorbeeldrapport van een fictief persoon. Je ziet daarin de kleuren terug en je ziet het verschil in de scores per kleur.

Je ziet ook twee grafieken naast elkaar. De basisstijl geeft een weergave van het eigen gedrag, zoals iemand van nature is, als hij of zij helemaal zichzelf kan zijn. Het responsgedrag geeft het gedrag weer dat iemand laat zien in zijn werkomgeving, beter gezegd: wat hij vindt dat hij moet laten zien in zijn werkomgeving.

Ik zag bij mijn eigen grafieken ineens terug waarom ik soms tegenstrijdig gedrag vertoon. De ene keer super-enthousiast en spontaan, een andere keer serieus en steeds maar wikkend en wegend en naar de geldende regels op zoek zijn. Bovendien kleur ik als een kameleon naar mijn omgeving. Zakelijk en mondig, of wat teruggetrokken en de kat uit de boom kijkend. Het inzicht in mijn eigen gedrag en het verschil tussen respons- en basisgedrag heeft mij enorm geholpen in de manier van omgaan met mensen. Ik ben tegenwoordig bedacht op mijn ‘kameleongedrag’.

Als gecertificeerd consultant kan ik deze grafieken lezen en verklaren. Dat ga ik in het kader van dit artikel niet doen, daarvoor is de materie te complex. In de praktijk komt het erop neer dat ik samen met een respondent in een persoonlijk gesprek naga wat de grafieken betekenen en wat we daarmee kunnen doen.

Ik geef hier tot slot van dit artikel nog een voorbeeld van een fragment uit een rapport dat een respondent krijgt van de eigen analyse. Het is een overzicht met tips voor communicatie voor de verschillende gedragsstijlen. Het is maar een van de ongeveer zestig pagina’s van de analyse om je een beeld te geven van de toepasbaarheid van het rapport.

Schrijfexpressie en gedrag

Voor mij was de gedrags- en drijfverenanalyse dusdanig verhelderend dat ik in stap 1 van Schrijfexpressie standaard zo’n analyse heb opgenomen. We gaan samen na wat jouw basisgedrag is (jouw natuurlijke gedrag), en welk gedrag je tijdens je werk laat zien, je responsgedrag. Bij de meeste mensen zit daar verschil in, maar bij de een meer dan bij de ander. We krijgen daardoor inzicht in jouw manier van communiceren. We vergelijken die uitkomst met mijn analyse van een door jou geschreven tekst.

Behalve de gedragsanalyse krijg je ook een drijfverenanalyse. Die analyse laat ons zien waar jij plezier uit haalt en voldoening uit put, maar kan ons ook weer helpen om te bepalen wat jouw communicatiestijl is. Bovendien leren de gedrags- en drijfverenanalyse ons ook wat voor jou een prettige manier van leren is. Wil je veel theoretische ondersteuning of wil je juist door ervaring, door zelf doen, leren?

Stap 1 van het Schrijfexpressietraject geeft je dus uitgebreid inzicht in jouw manier van communiceren. We beperken ons niet tot de schriftelijke communicatie bij de gedrags- en drijfverenanalyse. We maken vanuit de grafieken en het rapport samen een vertaalslag naar de geschreven tekst. Een 360° feedback maakt onze analyse compleet.

Maar dan zijn we er nog niet. Je hebt zelf ook wensen en voor zover die nog niet uit de analyses naar voren zijn gekomen, nemen we ook die nog onder de loep. Al die data bepalen jouw persoonlijke leertraject.

Tot slot nog dit. In de vorige nieuwsbrief had ik het over de werking van de hersenen. Ik gaf daarbij aan dat het zaak is de rechter hersenhelft meer vrijheid te geven, om creatiever te gaan denken. Dat lukt niet van de ene dag op de andere. Hetzelfde geldt voor het aanleren van ander/nieuw voorkeursgedrag. Het inslijpen van dit nieuwe voorkeursgedrag in de hersenen vraagt gauw een dag of veertig. Vandaar dat ik groot pleitbezorger ben van een langer traject om aantrekkelijker te leren schrijven. Voor de meeste mensen betekent een andere manier van schrijven immers zowel een nieuwe manier van denken als een aanpassing van het eigen gedrag.

Taalweetje

In iedere nieuwsbrief geef ik een taalweetje. Een taalgrapje of een wetenswaardigheid.

Ik wil dit keer iets schrijven over de spelling. Wij hebben in Nederland een officiële spelling die we kunnen terugvinden in ‘het Groene Boekje’. Maar we zouden geen Nederlanders zijn als we niet ook een alternatief hebben, de witte spelling die vastgelegd is in ‘het Witte Boekje’.

Overheid en onderwijs zijn gehouden aan de officiële spelling, en daarmee dus ‘veroordeeld’ tot het Groene Boekje. Ik volg zelf in mijn trainingen en adviezen ook altijd de officiële woordenlijst. Ik vind één spelling goed beheersen eigenlijk wel voldoende! Bovendien hoef je dan niets aan te passen als je eens voor een andere doelgroep schrijft. Stel, ik schrijf altijd voor de reisbranche. Ik mag dan de witte spelling volgen, maar als ik voor het toeristisch onderwijs schrijf, moet ik mij houden aan de groene spelling. In een schriftelijke aanbieding voor de reisbranche mag ik dan schrijven: “Bij inschrijving krijg je een boek kado”. Als ik een dergelijke zin wil schrijven in een lesboek voor een toeristische opleiding, dan moet dat zijn: “Bij inschrijving krijg je een boek cadeau”. Wit versus groen.

Geef mij maar groen! Alhoewel… Is het nu 1-aprilgrap of 1 aprilgrap?

Het Groene Boekje zegt 1 aprilgrap, het Witte 1-aprilgrap. En in dit geval vind ik de witte spelling wel duidelijker. Want het gaat om een grap op 1 april en niet om één grap in de maand april. Vergelijk ook: 5 decembercadeautjes (groen) en 5-decembercadeautjes (wit). In het eerste geval kún je lezen dat het gaat om vijf cadeautjes in december. Vandaar dat ik een enkele keer toch stiekem voor wit kies, want duidelijk communiceren vind ik belangrijker dan vasthouden aan één spelling.

Overigens doe ik zelf niet aan 1-aprilgrappen. Ik ben 1 april jarig en dat is wel een dag om blij te zijn en te lachen, maar daarvoor hoef ik verder niemand te plagen.