Nieuwsbrief 1 maart 2014

De laatste maanden waren voor mij een mallemolen. Twee jaar zocht ik naar een dienst, een activiteit waar ik mijn hele ziel en zaligheid in kon leggen. In oktober van het vorige jaar wist ik het, zelfs de naam voor die activiteit had ik meteen: Schrijfexpressie.

Maar o, o, wat is het lastig om een nieuw product te ontwikkelen, met een nieuwe website, een marketingplan, lesstof, werkvormen…. En dat terwijl het werk gewoon doorgaat, want gelukkig is mijn orderportefeuille nog altijd goed gevuld. Een luxeprobleem, dat zeker.

Ik wilde eigenlijk alles wel tegelijkertijd aanpakken, maar dat kan natuurlijk niet. Ik pakte het gestructureerd aan. Ik blokte alle vrijdagen in mijn agenda als ontwikkeldag. Ik maakte vervolgens een schema. Wat moet ik eerst doen en wat kan wachten? Wat kan ik zelf en waarvoor heb ik hulp nodig? Ik bekeek al mijn aantekeningen van de hulptroepen die mij de afgelopen twee jaar op weg brachten. ‘Dit wordt jouw jaar’ van Ben Tiggelaar. Ik volgde zijn seminar en las zijn boek. Een brainstormsessie met Lex Ras van Next Business Model (ja, ja, toevallig ook mijn echtgenoot). De training Trainers aan de Top van Selma Foeken. Alle tips en aantekeningen van dit drietal heb ik verwerkt in alle stappen die ik moest gaan ondernemen. Toen kon ik aan de slag.

Bij veel van die stappen gaat het om schrijven. Webteksten schrijven, achtergrondverhalen schrijven, nieuwsbrieven bedenken en alvast in concept opschrijven, lesstof ontwikkelen (bedenken en schrijven), werkvormen bedenken en uitschrijven. Schrijven, schrijven en nog eens schrijven.

Laat schrijven nu net de kern zijn van mijn nieuwe activiteit. Ik vind schrijven zelf leuk, ik schrijf snel, ik type ook snel. De woorden tollen soms door mijn hoofd. Mijn ‘gestructureerde ik’ helpt mij om niet te veel uit te weiden, mijn ‘creatieve ik’ helpt mij bij het vrije schrijven. Met Schrijfexpressie ga ik mijn deelnemers hetzelfde leren. Aantrekkelijk schrijven, in een flow schrijven, maar wel met een schrijfplan, gestructureerd. Met plaats voor humor en creativiteit.

Om op dit idee te komen heb ik mij afgevraagd waarom sommige mensen schrijven moeilijk vinden. Het antwoord kun je lezen in het artikel hierna.

In deze Nieuwsbrief lees je verder over Schrijfexpressie en krijg je nog een ‘taalweetje’.

Hartelijke groet,
Tineke Ras Marees

Schrijfexpressie

Schrijfexpressie heeft inmiddels vaste vormen aangenomen, is van idee uitgegroeid tot uniek concept. Schrijfexpressie leert de deelnemer klantgericht te schrijven, aantrekkelijk te schrijven en plezier te hebben in het schrijven van teksten. Bovendien leert de deelnemer sneller te werken, zodat hij minder tijd kwijt is aan het schrijven. Dubbele winst, want je doel beter bereiken en sneller werken, geeft dubbel resultaat.

Schrijfexpressie is een trainingstraject van drie maanden en bestaat uit verschillende onderdelen om de gestelde doelen te bereiken.

  1. Schrijfanalyse (hoe schrijf je op dit moment, wat zijn jouw specifieke aandachtspunten, analyse met een plan van aanpak, voor iedere deelnemer afzonderlijk)
  2. Twee trainingsdagen (training met de hele groep, werken aan een eigen stijl, aandacht voor spelling en grammatica waar nodig, schrijfopdrachten)
  3. Workshop Bewegen op tekst (gebaseerd op vrije expressie)
  4. Specifiek trainingsdeel (keuzemodule: correspondentie, schrijven voor het web, rapporten en beleidsnotities schrijven, een scorende offerte schrijven, of wat de wens dan ook is)
  5. Coaching (in totaal negen coachingsmomenten, dit kan een gesprek zijn maar ook het beoordelen van een geschreven tekst of uitgewerkte opdracht)
  6. Terugkoppeling en afsluiting (plenaire evaluatie en een afsluitend diner).

In het oog springt natuurlijk de Workshop Bewegen op tekst, een essentieel onderdeel van mijn aanbod. De workshop is gebaseerd op de principes van vrije expressie, of dansexpressie, waardoor de deelnemer een andere kijk krijgt op woorden en teksten. Het gevoel gaat een grote rol spelen en de deelnemer leert zijn grenzen te verleggen en krijgt een bredere horizon. Die ervaring kan hij meenemen bij het schrijven. Dat gaat niet vanzelf, daarvoor is ook coaching nodig. Vandaar dat ik in totaal negen coachingsmomenten in het traject heb opgenomen.

Het eerste traject start al op 31 maart 2014. Mijn Nieuwsbrieflezers krijgen voor dit eerste traject maar liefst € 1.000,00 korting bij inschrijving voor 21 maart 2014 (Met dank aan al mijn leveranciers!).

Misschien weet je niet zeker of dit traject iets voor jou is. Ik nodig je graag uit voor een gratis schrijfscan, waarbij ik een tekst van jou analyseer en samen met jou op zoek ga naar jouw specifieke vragen op schrijfgebied.

Artikel: Waarom is schrijven moeilijk?

Laat ik voorop stellen dat lang niet iedereen schrijven moeilijk vindt. Aantrekkelijk schrijven is al een stapje moeilijker en snel schrijven is voor nog minder mensen weggelegd. Bovendien willen we natuurlijk ook klantgericht schrijven. Voor je het weet heb je een ‘schrijversblok’: er komt geen vloeiende zin meer uit je vingers, je zit helemaal vast.

Wat is schrijven eigenlijk precies? Schrijven is een vorm van communicatie, van verbale communicatie wel te verstaan; het is immers communicatie met woorden. We zeggen ook wel schriftelijke communicatie. Het grootste verschil met die andere vorm van verbale communicatie, mondelinge communicatie, is dat we bij het geschreven woord iedere vorm van non-verbale communicatie missen. In een gesprek hebben we houvast aan een glimlach of een frons, een zucht of een opgetogen handgebaar. Ook missen we bij het geschreven woord een stembuiging, articulatie, accenten, toonhoogte, enzovoorts.

Als ik hier schrijf: “O gompie, wat was hij boos”, dan kun je daar alle kanten mee op. De ‘hij’ kan echt heel boos zijn, maar die zin kan ook aangeven dat de ‘hij’ een beetje quasi-boos was. Die indruk krijg je misschien door het gebruik van het woord ‘gompie’. Je kunt ook denken dat iemand verwachtte dat ‘hij’ heel boos zou zijn, maar dat het reusachtig meeviel. We missen hier de mimiek en stembuiging om dat duidelijk te maken.

Ik ben op zoek gegaan naar een goede definitie van schrijven, maar ik vind de meeste definities niet toereikend. De meeste definities komen uit op ‘het maken van originele tekst via een medium door tekens of symbolen’, of iets vergelijkbaars. Ik mis dan iets essentieels. Voor mij is schrijven namelijk ook een creatief proces. Je kunt zeggen dat het woord ‘origineel’ in de definities verwijst naar creativiteit, maar echt sterk is dat zo niet omschreven.

Voor mij is schrijven echter ook een gestructureerd proces, want je werkt bij schrijven met grammatica en spelling; vastgelegde regels die houvast bieden en structuur brengen.

Een lastige tegenstelling, nietwaar? Dat is meteen de oorzaak van de complexiteit van schrijven.

Ik moet nu eerst even iets over de werking van ons brein uitleggen. We hebben twee hersenhelften, links en rechts. Het is algemeen geaccepteerd dat de linker hersenhelft de gestructureerde kant is: daar zit onze logica, het logische denken, woorden en taal. De rechter hersenhelft is de creatieve kant, maar ook de emotionele kant, ons gevoel en onze verbeelding.

linker-en-rechter-hersenhelft

Nu terug naar onze tegenstelling: schrijven is een gestructureerd en een creatief proces. Daar komen de linker en rechter hersenhelft met elkaar in conflict. Welke helft wint? Helaas leren wij op school zo veel mogelijk logisch na te denken, we leren regels, theorie, we doen kennis op. De creatieve kant verdringen we daarbij steeds vaker. We hebben geleerd om goede brieven, rapporten of wat voor teksten dan ook te schrijven. Goed in de betekenis van: correct, juist, volgens de taalregels. Maar denken we nog na over wat de lezer denkt of voelt, wat de tekst bij de lezer teweeg brengt? Volgens mij is dat wel de essentie van schrijven, dat de lezer begrijpt wat jij wilt overbrengen, niet alleen woorden, maar ook het bijbehorende, achterliggende gevoel. We moeten dus meer loslaten als we creatiever willen schrijven. Tja, loslaten zit ook in de rechter hersenhelft!

Schrijven hoeft niet moeilijk te zijn, maar je gewoontes veranderen, je schrijfstijl veranderen dat is wel lastig. Dat leer je niet in één of twee dagen. Vandaar dat ik met Schrijfexpressie een traject van drie maanden aanbied.

Taalweetje

In iedere nieuwsbrief geef ik een taalweetje. Een taalgrapje of een wetenswaardigheid.

Als kleine hulde aan de verleden week overleden Hugo Brandt Corstius citeer ik hier uit zijn boek ‘Opperlandse taal- en letterkunde’.

‘De gewone taalkunde is verslaafd aan homozinnen, zinnen waarin de spaties op dezelfde plek blijven staan. Wij zoeken als Opperlanders naar twee zinnen die qua letterrij gelijk zijn, maar waar de spaties anders verdeeld zijn. […] 

  • Neem een jet!
  • Nee, meen je ‘t!
  • Je pa stopt weer, oversteken dus.
  • Je past op twee rovers, teken dus.
  • O, mijn heerlijke topje van de berg!
  • O, mijnheer lijkt op je, Van de Berg.
  • Neem antilopen mee, ’t park eert egels
  • Nee, man, til op en meet parkeertegels.
  • De première is thans. Wie geld onder op het kabinet vindt kan beter.
  • De premier eist: Hans Wiegel, donder op, het kabinet vindt Kan beter.

Hij geeft ook nog voorbeelden in één zin:

  • ‘Waardevol leren is waar de volle ren is.
  • Een grot, een dierentuin, een grote en die rent u in.
  • In een kano liever dronken dan in een kan olie verdronken.’

Tot zover deze citaten uit Opperlandse taal- en letterkunde (vijfde druk, 1984) dat onder het pseudoniem Battus is uitgegeven bij Querido.

Hugo Brandt Corstius was schrijver en letterkunstenaar. Hij toont met de bovenstaande homogrammen aan hoe waar de woorden zijn van Rutger Kopland, dichter, die ik citeer op Schrijfexpressie: “Op papier hebben woorden alleen elkaar, en samen blijken ze betekenissen te kunnen produceren die je helemaal niet had gewild.” Een spatie meer of minder maakt al een wereld van verschil.

Terug naar Overzicht Nieuwsbrieven

Home